Verlichting is herkenning

Verlichting is het feestje van Eén. Het is de herkenning van je oorspronkelijke natuur als open helderheid. Het is zien wat vooraf gaat aan elke gedachte of ervaring, wat op ieder moment daarin volledig aanwezig is en wat overblijft als alles weer is opgelost. Het is moeiteloos opmerken wat zich voordoet. Het is zijn als een spiegel die alles zonder voorkeur, commentaar, vasthouden of loslaten opmerkt.

Oorspronkelijke open helderheid leek voor het ontwaken te zijn vergeten of kwijt geraakt, maar dat was maar schijn. Het is zo vanzelfsprekend duidelijk dat je er juist daarom gemakkelijk overheen kijkt. Het is zo eenvoudig dat je het weigert te geloven; het moet toch wel diepzinniger, mooier, verhevener, moeilijker of goddelijker zijn dan Dit ? Maar nee. Het is zo voor de hand liggend...  Niemand kan het niet zien. Je kan wel doen alsof. Heel wonderlijk. Zoals ook oorspronkelijke natuur dat is. Degenen die er weer mee samenvallen zijn constant verbaasd over de schoonheid die zich openbaart in het alledaagse.

Open helderheid gaat vooraf aan alle eigenschappen, en toch kan het beschreven worden als heel, compleet, tevreden, in rust, vrij, ongebonden, helder, spontaan, perfect, overvloedig, liefdevol, goed, mooi, waar, ongeconditioneerd en vol mededogen. Maar omdat het niets uitsluit is dat wat gebroken, incompleet, ontevreden, onrustig, gebonden en bepaald, moeizaam en armoedig, leugenachtig en wreed is ook, en in zijn geheel, open helderheid.

Niets is uitgesloten; alles is een expressie daarvan. Ook je huidige ervaring is dat. Het is niet ver weg... Het is niet onbereikbaar...Het is niet iets wat je ooit zult zien; je ziet het nu al. Het is ook datgene waarmee je ziet. Daarom wordt het transparant, open en moeiteloos genoemd; want je ziet altijd dat wat is. Het maakt niet uit of dat lelijk of mooi, beangstigend of prachtig, saai of interessant is.

Je kunt er allerlei namen aan geven, en dat is ook vaak gedaan: Oorspronkelijke natuur, Tao, Ongeboren Boeddha Natuur, Leegte, Parabrahman, Maha Ati, zijn zomaar wat voorbeelden. Maar het is ook de stille duisternis voor de geboorte van naam, vorm en kennis.

Verlichting is de realisatie dat je niet je ego bent, niet het verhaal dat je aan jezelf en anderen vertelt, niet het complex van lichaam, denken, willen en voelen, noch dat je nu je ware zelf hebt gevonden. Het is de realisatie dat er in werkelijkheid geen zelf is. Het zelf dat je meende te zijn blijkt bij nader onderzoek een verstrengeling van gevoelens, overtuigingen, gedachten, geheugen, wensen en gewoontes. Dat zelf kan gezien worden, maar dat wat je ziet kun je niet zijn. Wat jij bent is dat altijd open zien wat is.

Wat jij niet bent, maar lijkt te zijn, is geboren en zal sterven. Wat je werkelijk bent is ongeboren en immuun voor verschijnen en verdwijnen. Geboorte en dood vinden plaats in het leven, en het komen en gaan van ervaringen vindt plaats in open gewaarzijn, maar het wordt daardoor op geen enkele manier aangetast of veranderd.

Verlichting is de herkenning van het ontbreken van wat voor soort relatie dan ook, want er is alleen maar het Ene zonder tweede. Eén, niets anders dan één. Er is niet iets anders – twee is de illusie. (Maar ook illusie is Dat). En waar geen twee is kan ook geen relatie zijn. Verlichting is zien dat er geen verbinding,  geen scheiding en geen verschil is. Daarom kan ook niemand verlichting bereiken – want niemand is daar ooit van gescheiden geweest.  Het zoeken naar verlichting is zelf een uitdrukking van verlichting. Eenheid houdt van verstoppen en weer terugvinden;  zoals het houdt van, en ruimte biedt aan elk ander spel. In dit geval verstopt het zich door overal te zijn.

De tegenstelling of het verschil tussen onwetendheid en weten, tussen zoeken en vinden, tussen het wel zien, het nog niet zien en het helemaal niet zien is niet-bestaand. Een zoeker heeft al gevonden, een verlichte weet niets meer dan daarvoor. De weg naar verlichting is al afgelegd, het doel is reeds bereikt. De overtuiging of het gevoel : “ik ben nog niet verlicht”; ook dat is een dansje in de open heldere leegte.

Verlichting is de herkenning dat er geen tijd en ruimte is. Je hoeft geen enkele moeite te doen om hier en nu te zijn. Je bent niet in het hier en nu, maar je bent wat hier nu is. Je kunt niet terugkeren naar dat wat je nooit hebt verlaten. Het is ook niet nodig om geheugen en geschiedenis, verwachting en planning , komen en gaan af te doen als alleen maar illusie. Tijd komt op in het tijdloze; wie beide tegelijkertijd ziet is door geen van beide gebonden. Wat niet hier is is nergens, wat niet nu is is nooit.

Ontwaken leidt vaak tot het gevoel intiem verbonden te zijn met de gehele manifestatie, liefdevol omgaan met wat zich aandient, vriendelijk zijn voor eenieder die je tegenkomt, houden van alles wat zich laat zien, geen strijd aangaan met wat er gebeurt.

Maar verlichting is natuurlijk ook aanwezig in gevoelens van eenzaamheid en isolatie, in cynisme en teleurstelling, bij woede over hoe het gaat, tijdens onvriendelijkheid en onhandigheid, en het is daar in dezelfde mate – namelijk volledig.

Na ontwaken is er zoveel vrede dat niets verstorend is, zoveel mededogen dat het zich uitstrekt naar alle levende wezens die lijden en worstelen, zoveel blijdschap dat elke situatie tot een glimlach uitnodigt. Het is open staan omdat je niet anders kunt- want wat je bent is heldere openheid. En ook al is er niemand die hulp nodig heeft – toch help je; en ook al is er niemand die lijdt – toch doe je alles om de pijn te verlichten.

Er is niets anders dan verlichting; maar toch wordt dit pas gezien als het werkelijk gezien wordt. Ja, er is zoiets als het moment van ontwaken en er is iemand die het realiseert. Maar op datzelfde moment verdwijnt degene die het ziet en blijft alleen het zien zelf over, verdwijnt elke geschiedenis en gebeurtenis en is er alleen nog maar de stralende aanwezigheid van altijd helder open bewustzijn.