Ben ik er wel klaar voor?
Wat belemmert de herkenning van de open, heldere staat van bewustzijn? Vaak is het niet een gebrek aan ervaring of oefening, maar de subtiele en diepgewortelde neiging tot zelfkritiek en zelftwijfel. Zelfs mensen met veel ervaring in meditatie, die theoretisch weten dat verlichting niets anders is dan het directe herkennen van wat altijd al aanwezig is, houden zichzelf onbewust tegen. Dit gebeurt niet door een gebrek aan kennis, maar door de gewoonte om het eigen verhaal – de identiteit die men heeft opgebouwd – te blijven verdedigen.
Spirituele disclaimer
Kennisgeving:
Door verder te gaan dan dit punt, erkent en stemt de lezer ermee in dat de staat van spirituele verlichting die hierin wordt besproken de zoeker-aspirant-slachtoffer geen voordelen, zegeningen, gunsten of speciale krachten oplevert en weinig of geen gelijkenis vertoont met diverse New Age- of Oosterse varianten die onder dezelfde naam worden verspreid. Orgastische euforie, giga gelukzaligheid, obscene rijkdom, perfecte gezondheid, eeuwige vrede, engelachtige opstijging, kosmisch bewustzijn, een gezuiverd aura, astrale projectie, pan-dimensionaal reizen, buitenzintuigelijke perceptie, toegang tot akasha-verslagen, diepe wijsheid, een heilige manier van doen, een stralend gelaat, alwetendheid, almacht, alomtegenwoordigheid en opening van het derde oog zijn onwaarschijnlijk als resultaat. Afstemmen, harmoniseren, balanceren, omkeren, energie ontvangen of openen van de chakra's mag niet worden verwacht. De kundalini slang die aan de basis van de ruggengraat woont zal niet worden gewekt, geprikt, wakker worden gemaakt, opgetild of op een andere manier worden lastiggevallen.
Alert maar ontspannen
Ervaringen komen en gaan in iets wat stil, bewust en leeg is, maar alles door zijn aanwezigheid verlicht en daardoor zichtbaar en kenbaar maakt. Het is deze achtergrond die het mogelijk maakt om ervaringen op te merken.
Wie helder ziet dat de huidige ervaring, wat die verder ook maar is, er alleen maar kan zijn omdat er een bewustzijn is dat in staat is om dit op te merken, gaat steeds beter zien dat dit vermogen tot kunnen waarnemen de constante en onveranderlijke achtergrond is van elke gebeurtenis.
Bewondering voor de goeroe
Eigenlijk moet je in Nederland het woord “goeroe” niet gebruiken, want bij de meesten gaan dan meteen de nekharen recht overeind staan: uitbuiting! oplichting! afhankelijkheid! manipulatie! bedrog!
Het is een woord dat eeuwenlang binnen de verhoudingen in bijvoorbeeld India zeer bruikbaar was. Maar in het Westen van de 21ste eeuw heeft het voor velen een dubieuze betekenis gekregen. Omdat eigenschappen als zelfbepaling, kritisch denken en onafhankelijkheid al langere tijd steeds sterker worden gewaardeerd, en er een bevrijding van hiërarchische en knellende verhoudingen tussen individu en godsdienstige instanties heeft plaatsgevonden, is er meestal een zeker ongemak te bespeuren als het woord “goeroe” in een westerse context opduikt.
De rol van de spirituele leermeester
Een goede spirituele leermeester kan heel inspirerend zijn omdat hij of zij je laat voelen dat er een groot liefdevol mysterie is waar jij, en ieder ander, deel van uitmaakt. Door in haar nabijheid te zijn begint er iets in je zich te openen. Iets wat teer en kwetsbaar is, maar tegelijkertijd ook machtig en groots. Er ontstaan gevoelens van inspiratie, liefde en bewondering waardoor je verder wil groeien en het beste uit jezelf wilt halen. Maar jouw bereidheid om verder te willen gaan is ook nodig om de leraar het beste uit zichzelf te laten halen.
Een goede leermeester heeft niet veel nodig, maar een enthousiaste en gedreven leerling is ook voor hem altijd weer inspirerend. Een cadeautje.
Integriteit
Wat je in ieder geval zal moeten doen als je werkelijk geïnteresseerd bent in verlichting is stoppen met jezelf voor de gek te houden. Dat betekent dat je niet langer, als je eigenlijk wel weet dat er iets niet deugt, net doet alsof je dat niet weet. Uitstellen, wegkijken, ontkennen, wegmoffelen, excuses verzinnen; het gaat je in de realisatie van open helderheid niet helpen. Je zult moeten streven naar integriteit: een combinatie van eerlijkheid, waarachtigheid, moed, kracht, op je eigen oordeel vertrouwen, onderscheidingsvermogen en wijsheid.
Als je integer bent is er eenheid zichtbaar in wat je doet en zegt. Waar je in gelooft en hoe je dat wilt bereiken is stemt met elkaar overeen. Je leeft vanuit je principes, en dus ben je betrouwbaar en waarachtig. Je durft te leven waarin je gelooft.
Onmiddellijke of geleidelijke verlichting
Het debat over verlichting draait om twee benaderingen: de onmiddellijke directe weg en de geleidelijke systematische weg. De directe weg benadrukt dat verlichting altijd al aanwezig is en geen inspanning vereist, terwijl de systematische weg juist pleit voor toewijding, meditatie en discipline om dit te realiseren. Beide benaderingen hebben waarde, maar ook valkuilen wanneer ze elkaar uitsluiten. Verlichting kan plotseling of geleidelijk plaatsvinden, vaak afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en voorbereiding. Dit artikel verkent de verschillende visies, methoden en voorwaarden die het pad naar verlichting beïnvloeden.
Loslaten kan angst oproepen
Er zijn een aantal oefeningen die relatief gemakkelijk tot een nonduale ervaring kunnen leiden, bijvoorbeeld puur horen, stabiliseren in keuzeloos gewaarzijn of volkomen open blijven, wat er ook gebeurt. Maar er kan, zonder dat je het misschien in de gaten hebt, iets angstaanjagend zijn aan het doen van dit soort oefeningen omdat ze tot een directe ervaring van niet-zelf leiden.
Wie verdwijnt er in het horen? Wie blijft er over als het vermogen om te kiezen en commentaar te hebben op wat er gebeurt wegvalt ? Als er alleen nog maar openheid is zijn er ook geen grenzen meer! Damn, dat moet we niet hebben!
Het overwinnen van negatieve denkpatronen
door Colin Drake
Ik ontving onlangs de volgende vraag over angsten, zorgen en herinneringen:
“Nadat ik de afgelopen jaren het gebruikelijke scala aan non-dualiteit boeken had gelezen kwam ik "Beyond the Separate Self" tegen, dat ik sindsdien meerdere keren heb gelezen. De discussie die me zogezegd aansprak, was jouw beschrijving van de neiging van de geest, vooral wanneer deze inactief of ongeconcentreerd is, om schijnbare problemen uit het niets te creëren en ze vervolgens, belachelijk genoeg, te proberen op te lossen. Dit is veruit het grootste struikelblok op mijn spirituele "pad". Vooral wanneer ik 's ochtends wakker word, merk ik dat ik nog steeds geplaagd word door een gewoonte die al jaren aanhoudt. Dat wil zeggen dat ik verstrikt raak in herinneringen, gedachten en concepten uit het verleden (en ook, minder vaak, het heden en de toekomst).
“Niemand hier” is de volgende kooi
Er zijn heel veel manieren om de waarheid tot uitdrukking te brengen, en gezien de oneindige creativiteit van het bestaan valt te verwachten dat er ook altijd weer nieuwe manieren gevonden zullen worden. Tot expressie brengen is een kunst, en net als bij muziek, dans, sculptuur of schilderen kan dat zichzelf constant blijven vernieuwen. Er zullen daarbij ook altijd verschillen aan te wijzen zijn in de mate waarin dat werkelijk origineel en uniek is. Want soms bevat een expressie zoveel elementen die al eerder door anderen zijn gebruikt dat we het niet echt vernieuwend kunnen noemen, maar onwillekeurig toch een beetje aan een papegaai of een kopieermachine moeten denken.
Niet dit, niet dat
Verlichting is niet dit, maar ook niet dat. Met die aanwijzing wordt je nog het meest geholpen als je – macht der gewoonte – probeert te begrijpen wat verlichting eigenlijk is. Als je belangstelling hebt voor dit onderwerp probeer je natuurlijk om er greep op te krijgen, of te voelen hoe het is. Maar op den duur kom je daar geen stap verder meer mee.
Wel in het begin, als je je door een wirwar van misverstanden moet worstelen. Er zijn zoveel vreemde ideeën over verlichting in omloop, dat je een scherp onderscheidingsvermogen nodig hebt om goed te zien wat nu eigenlijk waar en niet waar is op dit gebied. Er zijn ook heel wat mensen met een mening over dit onderwerp die eigenlijk geen idee hebben waar het over gaat. Omdat ze het verwarren met eenheidservaringen, een goed mens worden, persoonlijke bewustwording; of geloven dat als ze zichzelf allerlei leefregels opleggen ze zichzelf kunnen verbeteren.
Stop niet halverwege
Toen Tony Parsons zei: “er is niemand hier” was er, opnieuw, een frisse en originele verwoording gevonden voor het mysterie dat er in het centrum van ons zijn alleen maar heldere leegte is.
Het is een boodschap die maar weinig mensen echt zal aanspreken. Het klinkt zo absurd dat het door de meesten niet eens overwogen zal worden. Het is te overduidelijk niet waar, een gek die maar wat brabbelt, een uitspraak die nergens op slaat. Een hele grote groep van mensen houdt zich bezig met het zoeken naar hun ware zelf en maar een heel erg klein clubje probeert de waarheid van niet-zelf te realiseren.
En een nog veel kleiner clubje realiseert het ook daadwerkelijk. Het is een club die open staat voor iedereen, maar die uiteindelijk altijd maar één enkel lid heeft.
Tips voor de serieuze zoeker
Je moet je eigenlijk een beetje ongemakkelijk voelen in de buurt van mensen die gekozen hebben voor het conventionele leven. Mensen wiens grootste zorg het opbouwen van een goed pensioen en het afbetalen van de hypotheek is, en die het liefst elke zondag bij de schoonfamilie langs gaan om gezellig bij te kletsen. De mensen met de eikenhouten meubelen.
Verlichting willen is voor degenen die een beetje raar zijn, niet goed passen in het gewone en traditionele. Dit doe je misschien vooral omdat je een sterk vermoeden hebt dat er iets fundamenteels niet klopt in de verhalen die je verteld zijn over hoe de wereld in elkaar steekt en hoe je je zou moeten gedragen.
Wil je zelfrealisatie?
Als je het gaat proberen, doe het dan ook helemaal. Hou niets achter, vergeet veilig en bekend. Anders – doe het maar niet. Half half is niks.Ga er vanuit dat je van alles en nog wat gaat verliezen. Vrienden en vriendinnen, familie, bekenden. De meeste mensen zullen je vreemd aankijken als je hierover praat, en jij zal met steeds meer bevreemding naar hun leven, hun zorgen en ambities kijken.
Zoeken naar innerlijke vrede
Al vele duizenden jaren hebben mensen zich verdiept in het mysterie dat hen omringt. Zo hebben zij geleerd dat er vele verschillende manieren zijn om in contact te komen met het onzegbare: via muziek, dans, kunst, poëzie, magie, rituelen, of veeleisende fysieke en mentale disciplines. Soms hadden ze daarbij de steun van de gemeenschap waar ze deel van uit maakten, andere keren moesten of wilden ze langere tijd alleen zijn. Sommigen richtten zich daarbij naar binnen, anderen zochten contact met de natuur om hen heen.
Door al die inspanningen en verkenningen van de diepte is er in de loop van de tijd een enorme waaier aan mogelijkheden ontstaan om dieper door te dringen in het mysterieuze en het spirituele. Er zijn vele wegen naar innerlijke vrede.
Zonder commentaar of verklaring
Als we de ogen sluiten en luisteren naar de geluiden die er zijn kunnen we opmerken dat er niet werkelijk een scheidslijn of verschil is tussen de geluiden die we horen en het horen zelf. Het maakt niet uit wat we precies horen: dit is een oefening die we ook kunnen doen als de buren een ruzie hebben of als we het geluid van toeterende auto’s horen; maar het is soms nét iets gemakkelijker om dit soort oefeningen in de natuur te doen.
Denken, willen, beslissen en vrije wil: de rol van bewustzijn in het maken van keuzes en lange termijndoelen
Bewuste inspanning op het spirituele pad
Traditionele spirituele stromingen benadrukken keer op keer dat verlichting niet vanzelf komt, maar het resultaat is van bewuste en langdurige inspanning. In religieuze en filosofische tradities zoals het boeddhisme, hindoeïsme en soefi-mystiek worden specifieke methoden en disciplines aangereikt om de beoefenaar stap voor stap dichter bij verlichting te brengen. Meditatie, zelfonderzoek, studie en morele zuivering vormen de kern van dit proces, en elk pad kent duidelijke stadia die men doorloopt. De nadruk ligt op volharding en toewijding, waarbij beoefenaars worden aangemoedigd om hun geest te trainen en zich los te maken van illusies. Dit vergt niet alleen momenten van reflectie, maar een algehele transformatie van hoe men denkt, voelt en handelt in het dagelijks leven. Er is een diepgeworteld geloof dat bewuste oefening noodzakelijk is om tot een hoger inzicht te komen.
De moderne opvatting van moeiteloze verlichting
In contrast hiermee zijn er tegenwoordig stromingen die beweren dat spirituele verlichting geen inspanning vereist. Volgens deze zienswijze hoef je alleen maar te realiseren dat je altijd al vrij bent, zonder enige oefening of innerlijke transformatie. Dit idee spreekt veel mensen aan, omdat het suggereert dat er geen obstakels zijn, behalve de illusie dat er iets bereikt moet worden.