Longchenpa - De kostbare schat van de zuivere geest, canto 12
Vertaling 1:
Bij afwezigheid van een objectief veld, is alles gelijk,
Geen waarneembaar referentiepunt, geen object en geen orde, kan bestaan;
De grond stort in, het pad stort in en het doel stort in,
En gedachten van goed of slecht, afwijking en vergissing, zijn ondenkbaar;
Toegewijd aan gelijkmaking, gebonden in het nu, het universum opgelost,
Samsara en nirvana zijn teruggekeerd naar alomtegenwoordige ruimtelijkheid.
De vraag "Wat is het?" "Hoe is het?" blijft onbeantwoord.
"Wat kan ik doen?" "Wie ben ik?" eveneens, onbeantwoordbaar!
Wat kunnen we doen als al onze zekerheden zijn verdwenen?
We kunnen alleen maar ronduit lachen om de absurditeit ervan.
De hele Melkweg van bedrieglijke constructies, innerlijk en uiterlijk, stort in
En lineaire tijd smelt in het nu, lost zichzelf op, vervaagt in de ruimte;
Dagen en data vervagen; maanden, jaren en eonen lossen op;
De ene en de vele verdwenen, heilig en profaan beide verhelderd;
De bedrieglijke grond van samsara en nirvana verhelderd in zijn aangeboren ruimtelijkheid.
Zelfs "ruimtelijkheid", als een intellectueel bedachte entiteit, lost op.
Wat we ook hebben beoefend, hoe we ook streven, is nu nutteloos,
En intellectuele gal uitgeput, wat een groot wonder is de lucht—
De padloze zwerver is één met de lucht!
~
Binnen de ene enkele sfeer zonder randen of hoeken
De begoochelde geest houdt ideeën van eenheid en differentiatie vast;
Binnen het zelf-ontstane bewustzijn in het nu zonder oorzaken of voorwaarden,
Wat vasthoudt aan het samsarische proces is een lichtgevende belemmerende geest;
Binnen onbeperkte, niet-ruimtelijke, spontaniteit,
Is gehechtheid aan een bepaald uitzicht de duivel van verwaandheid;
Binnen niet-kristalliserende leegte vrij van substantie en attribuut
Pervers intellect leidt aanwezigheid of afwezigheid, verschijning of leegte af:
Verlaat de kooi van bepaaldheid en vooringenomenheid
En ken de niet-ruimtelijke spontaniteit die als de lucht is!
De Engelse versie van vertaling 1:
In the absence of an objective field, everything equalized,
No discernable point of reference, no object and no order, can exist;
The ground collapses, the path collapses and the goal collapses,
And thoughts of good or bad, deviation and error, are inconceivable;
Committed to equalization, bound in the now, the universe resolved,
Samsara and nirvana have reverted to ubiquitous spaciousness.
The question "What is it?" "How is it?" lie unanswered.
"What can I do?" "Who am I?" likewise, unanswerable!
What can we do when all our certainties have vanished?
We can only laugh outright at the absurdity of it.
The entire galaxy of delusory constructs, inner and outer, collapses
And linear time melts in the now, self-dissolving, fading into space;
Days and dates fade away; months, years and eons dissolve;
The one and the many vanished, sacred and profane both clarified;
The delusive ground of samsara and nirvana clarified in its innate spaciousness.
Even "spaciousness", as an intellectually contrived entity, dissolves.
Whatever we have practiced, however we strive, is useless now,
And intellectual gall exhausted, what a great marvel is the sky—
The pathless vagrant is one with the sky!
~
Within the one sole sphere without edges or corners
The deluded mind holds ideas of unity and differentiation;
Within the self-sprung awareness in the now without causes or conditions,
What holds to the samsaric process is a luminous obstructing spirit;
Within unlimited, nonspatial, spontaneity,
Attachment to a determinate view is the devil of conceit;
Within noncrystallizing emptiness free of substance and attribute
Perverse intellect infers presence or absence, appearance or emptiness:
Abandon the cage of determinacy and bias
And know the nonspatial spontaneity that is like the sky!
~ Spaciousness: The Radical Dzogchen of the Vajra-Heart. Longchenpa's Precious Treasury of the Dharmadhatu. Translation and Commentary by Keith Dowman. Canto Twelve: Release, page 83-85.
Vertaling 2:
Omdat alles terugkeert naar een staat van gelijkheid,
Met geen enkel object dat bestaat,
Is er geen ordelijk proces, zijn er geen verschijnselen, is er geen identificeerbaar referentiekader
De grond stort in, het pad stort in en elk gevoel van vrucht stort in
Dus je kunt je niet het minste goed of slecht, verlies of letsel voorstellen
Je ervaring van gelijkheid is beslissend, tijdloos,
En je voelt zekerheid over het universum van verschijningen en mogelijkheden
De scheiding tussen samsara en nirvana stort in - zelfs de basisruimte bestaat niet van nature
Er is geen referentiepunt - geen "Hoe is het?" "Wat is het?" "Dit is het!""
Wat kan iemand van jullie doen? Waar is het "ik"?
Wat kan iemand doen aan wat eerst zo was maar nu niet meer?
Ha!Ha! Ik barstte in lachen uit om zo'n groot wonder als dit!
Omdat het perspectief van verwarring – het universum van verschijningen en mogelijkheden – instort
Dag en nacht zijn tijdloos ongerept, natuurlijk ongerept, ongerept in de ruimte
Dagen en data zijn ongerept, maanden, jaren en eonen zijn ongerept.
Eén ding is ongerept; alles is ongerept.
Het spirituele en het niet-spirituele zijn ongerept
Samsara, nirvana en de grond van verwarring zijn ongerept in de oeroude basisruimte.
De term “basisruimte”, een product van de conventionele geest, is ongerept.
Hoe je ook streeft, welke inspanning je ook levert, wat zal nu van waarde zijn?
De verstrengeling van de verlangende geest lost op – het opperste wonder van de ruimte!
De aard van deze irreligieuze bedelaar loste op in zo'n staat.
~
Aangezien de unieke sfeer van het bestaan geen randen of hoeken heeft,
is het vasthouden aan het idee dat dingen hetzelfde of verschillend zijn de verwarring van het gewone verstand.
Aangezien het natuurlijk voorkomende tijdloze bewustzijn geen oorzaak of voorwaarde heeft,
is het waarnemen ervan betrokken te zijn bij het samsarische proces een belemmering voor verlichting
Aangezien onbevooroordeelde spontane aanwezigheid vrij is van beperkingen, is fixatie op de beperkingen van bevooroordeelde opvattingen de mara die zelfgenoegzaamheid creëert.
Aangezien onophoudelijke leegte geen substantie of kenmerken heeft,
is het labelen van dingen als "bestaand", "niet-bestaand", "gemanifesteerd" of "leeg" de perversiteit van het gewone bewustzijn.
Gooi daarom de val van welke vooroordelen je ook hebt
En begrijp dat onbevooroordeelde spontane aanwezigheid als ruimte is!
De Engelse versie van vertaling 2:
Since everything reverts to a state of evenness,
With no object whatsoever existing,
There is no orderly process, there are no phenomena, there is no identifiable frame of reference
The ground collapses, the path collapses, and any sense of fruition collapses
So you cannot conceive in the slightest of good or bad, loss or injury
Your experience of evenness is decisive, timelessly so,
And you feel certainty about the universe of appearances and possibilities
The division between samsara and nirvana collapses – not even basic space exists innately
There is no reference point – no “How is it?” “What is it?” “It is this!””
What can any of you do? Where is the “I”?
What can anyone do about what was so before but now is not?
Ha!Ha! I burst out laughing at such a great marvel as this!
Since the perspective of confusion – the universe of appearances and possibilities – collapses
Day and night are timelessly pristine, naturally pristine, pristine in space
Days and dates are pristine, months, years and eons are pristine.
One thing is pristine; everything is pristine.
The spiritual and the nonspiritual are pristine
Samsara, nirvana, and the ground of confusion are pristine in primordial basic space.
The term “basic space”, a product of conventional mind, is pristine.
However you strive, whatever effort you make, what now will be of value?
The entanglements of the desiring mind resolve – the surpreme marvel of space!
The nature of this irreligious beggar resolved into such a state.
~
Given that the unique sphere of being is without edges or corners,
To hold that things are the same or different is the confusion of ordinary mind.
Given that naturally occuring timeless awareness has neither cause nor condition,
Percieving it to be involved in the samsaric process is a hindrance to enlighenment
Given that unbiased spontaneous presence is free of limitation, fixation on the limitations of biased views is the mara that creates complacency.
Given that unceasing emtiness has neither substance nor characteristics,
Labeling things as “existent” “nonexistent” “manifest” or “empty” is the perversity of ordinary consciousness.
Therefore, cast of the trap of whatever biases you hold
And understand that unbiased spontaneous presence is like space!
Barron's translation of the Choying Dzod